Inflatie, oorzaken en gevolgen
March 26, 2025De meeste mensen hebben geen economische basiskennis, snappen niet waarom er zoveel inflatie is en zijn bang voor de toekomst. Hierbij een vereenvoudigde uitleg. Niet dat ik een econoom ben, hoor, maar het geeft je een idee.
Inflatie betekent dat er méér geld in omloop is gebracht dan er geproduceerd wordt. Stel je begon met 1 brood dat 1 euro kost. Als de banken 1 extra euro in omloop brengen, dan kost je brood opeens 2 euro. Om dat verschil gelijk te trekken, moeten we óf dat extra geld verminderen óf de productie van brood zien te verhogen.
De centrale bank ziet 2% inflatie als normaal. Dit maakt je boodschappen elk jaar standaard 2% duurder. Als het meer wordt dan 2%, heeft de centrale bank als taak de rentes te verhogen, zodat lenen meer geld kost en er daardoor minder geld in omloop komt. Probleem is, dan betalen we ook meer rente over onze schulden en die schulden hebben we veel te veel laten oplopen.
Omdat overheden en bedrijven enorme schulden hebben opgebouwd door de jarenlange lage rentes, soms zelfs onnodig veel geld leenden (vergelijkbaar met een creditcard blijven trekken), doet de centrale bank dit niet graag, want dan kunnen deze overheden en bedrijven failliet gaan. Ze houden de rentes onnodig laag, wat de inflatie verder doet oplopen. De gewone burgers gaan als gevolg daarvan steeds meer betalen voor hun boodschappen en krijgen ook amper rente op hun spaargeld. Dus de gewone man teert in en kan failliet gaan.
Een basisinflatie van 2% is binnen ons financiële systeem ‘nodig’, omdat banken geld willen verdienen aan het uitlenen van geld. Als een bedrijf bijvoorbeeld 100 euro leent, moet dat bedrijf 105 euro aan de bank terugbetalen. Die extra 5 euro rekenen bedrijven weer door aan hun klanten. Als een overheid geld leent, moeten al die extra rentes via belastingen worden terugbetaald. Zo worden onze boodschappen zelf duurder en de belastingen daarop ook.
Tegenwoordig loopt de inflatie de spuigaten uit. Er worden allerlei oorzaken aangewezen, behalve vaak bovenstaande. Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat bedrijven te veel winst maken. Dit kan zeker waar zijn, maar bedrijven en overheden lenen niet alleen veel geld, maar vaak onnodig veel en ook die rentes rekenen ze dan door. Als bedrijven en overheden onnodig veel geld lenen, niet goed op hun portemonnees letten, is het te vergelijken met leven op een creditcard. De rente op schulden moet worden betaald totdat de oorspronkelijke lening is afgelost. Maar aflossen wordt moeilijker als ze te veel lenen en de rentes steeds verder oplopen. Uiteindelijk kunnen ze failliet gaan.
Mensen zijn door het gevoerde rentebeleid en het maken van schulden gaan geloven dat het geld niet op kan. Als de overheid geld leent voor ons, bijvoorbeeld voor uitgaven of subsidies, betalen we dit altijd zelf, via belastingen of via inflatie. Als er te veel schulden zijn, is het geld eigenlijk al op, we leven zogezegd op de pof.
Er wordt beweerd dat inflatie onvermijdelijk is, maar dat is niet zo. Inflatie zit met die 2% in het systeem ingebakken en daarnaast heeft de centrale bank het controlemechanisme binnen dit systeem, het normale rentebeleid, uitgeschakeld. Ze verhogen de rentes niet, waardoor de inflatie al jaren ver boven die 2% uitkomt.
Eigenlijk zou de centrale bank (binnen het huidige systeem) de rente moeten verhogen, waardoor overheden en bedrijven minder goedkoop kunnen lenen en meer moeten gaan betalen voor uitstaande leningen. Dat betekent de broekriem aanhalen, minder uitgeven, meer aflossen, minder lenen. De bedrijven ook, minder produceren, meer aflossen, minder lenen. Dit gebeurt net zolang tot de geldhoeveelheid en de productiehoeveelheid weer in evenwicht zijn.
De inflatie wordt bij hogere rentes een stuk minder en burgers krijgen meer rente op spaargeld. Maar de huizenprijzen zullen dalen richting werkelijke waarde, en werk en subsidies raken door bezuinigingen van bedrijven en overheid verloren. Er komt hierdoor een stuk minder geld in omloop en daarmee kunnen de prijzen omlaag. Door die prijsverlaging kopen we weer meer spullen en kunnen bedrijven weer meer produceren en herstelt de economie na een flinke dip (recessie). De overheid krijgt daarna ook weer meer belasting en kan ook weer meer uitgeven.
We hebben op dit moment twee mogelijke wegen naar de toekomst (nog steeds binnen het huidige financiële systeem): inflatie of een recessie. Het allergrootste probleem zit echter in de mentaliteit die het hele systeem laat zien. Alle overheden, bedrijven en ook mensen willen altijd maar weer schulden aangaan, we willen allemaal te veel op een creditcard leven en dikke rentes betalen. We doen dit liever dan de tering naar de nering zetten met zijn allen.
Posted by Renée Merkestijn. Posted In : Praktisch