Renée Merkestijn

We worden door de economische crisis geconfronteerd met het feit dat we wereldburger zijn. We beseffen vaak pas bij problemen hoe ons dagelijkse leven wordt beïnvloed door wat er wereldwijd gebeurt. Veel mensen weten niet hoe het precies toegaat op het vlak van internationale politiek en macro-economie. Ze vinden wel dat ze weinig invloed uitoefenen en realiseren zich hoe afhankelijk ze zijn van een kleine groep mensen die wel internationaal opereert. Ze hopen slechts dat het allemaal gauw weer goed komt.

De afhankelijkheid van de ‘gewone man of vrouw’ is voor een deel te wijten aan een gebrek aan politieke en economische kennis. De neiging kan daardoor ontstaan alles over te laten aan de kleine groep die het wel weet, aan de bestuurders. Omdat alles in de wereld zo in elkaar grijpt, is het voor velen ook lastig om een overzicht te krijgen van het geheel. Veel mensen hebben hun handen er dan maar vanaf getrokken, al klagen ze over de effecten van het internationale gebeuren.

Nu het niet goed gaat, zie je veel emotionele reacties, zoals de wens dat de bestaande wereldstructuur instort, waarmee de wereldproblemen zouden zijn opgelost. Je ziet mensen pleiten voor een regionale structuur, omdat deze kleiner en overzichtelijker is. Begrijpelijk, maar het is de vraag of hiermee de wereldwijde problemen worden opgelost. Het is de vraag of deze ideeën niet vooral door angst en onzekerheid zijn ingegeven.  

Mensen voelen zich geen wereldburger, omdat dit ‘te groot’ is en hen daarom onzeker maakt. Je bent naast een individu en naast een groepsmens, ook een wereldburger. Daar draag je net zo goed verantwoordelijkheid voor, waarbij ik het woord verantwoordelijkheid definieer als ‘een antwoord geven op kwesties in je leven’. We zijn gewend om de verantwoording op wereldgebied bij anderen neer te leggen, bij experts en leiders. We zien vaak niet dat we onze verantwoording in wezen overdragen in plaats van nemen.

Om een antwoord te geven op zaken en om een probleem aan te pakken, dien je als eerste te weten wat het exacte probleem is. Dit niet alleen op individueel en groepsniveau, maar ook op wereldniveau, wat onderzoek vraagt.  Je dient kennis en ervaring op te doen op de gebieden waar problemen zijn ontstaan om ze op te lossen, wederom op alle drie de niveaus. Op het  wereldniveau ontbreekt bij veel mensen nog de kennis en ervaring, die je daarom moet uitbreiden. Alleen zo kan je samen met andere wereldburgers de verantwoording op je nemen.

Dit is een groeiproces dat jaren in beslag kan gaan nemen, maar dat is niet erg. Het kostte je ook jaren om je individueel te ontwikkelen en om je in allerlei sociale en economische kleinere groepen te ontwikkelen. Nu mag je een stapje verder gaan. Je mag je als wereldburger gaan ontwikkelen.