Renée Merkestijn

Je slaapt zondag uit, geniet van je warme bed, van de zon achter de gordijnen, je voelt je heerlijk. Dan denk je: ‘Ik moet eigenlijk de was doen en de tuin schoffelen. Ik hoor niet in bed te liggen om deze tijd. Ik ben een luilak.’ Weg is het heerlijke gevoel.

Je hebt een klus op werk waar je plezier in hebt. Dan denk je: ‘Mijn baas vindt het vast niet goed, die vervelende perfectionist. Mijn collega is beter. Ik ben waardeloos in dit soort klussen.’ Weg plezier in je werk.

Je zit met je zoon hard lachend naar komedie te kijken. Hij vraagt om een zak chips. Dan denk je: ‘We hadden afgesproken dat hij niet zou snoepen. Wat een lelijke smulpaap. Hij luistert ook nooit naar me. Had ik hem maar beter opgevoed. Ik ben een slechte ouder.’ Weg is het samen lachen.

Dit zijn zomaar een paar stressvolle gedachten die jou het plezier van het moment ontnemen. Je zegt tegen jezelf dat er iets helemaal fout is. Vervolgens ga je malen en word je boos en verdrietig. Je bent zó met die negatieve gedachten en gevoelens bezig, dat je je niet meer bewust bent van de realiteit.  

De realiteit is namelijk nog steeds zoals die was. Je ligt nog steeds in je lekkere bedje, je bent nog steeds met die leuke klus bezig, zit nog steeds die komedie te kijken. Je ervaart het echter totaal anders door de negatieve gedachten. Het zijn de gedachten die je ongelukkig maken.

Veel van deze stressvolle, negatieve gedachten herken je als volgt:
* Je bent aan het oordelen en vergelijken.  Iets of iemand is slecht(er), fout, verkeerd, waardeloos.
* Je plakt negatieve etiketten op jezelf, de anderen of de wereld. Iemand is een luilak of smulpaap, de wereld is een tranendal.
* Je vindt dat het anders moet zijn.  Ik/hij moet eigenlijk aardig zijn. Het hoort niet zo.
*  Je bent bezig met iets vervelends in het verleden. Had ik maar nooit. Vroeger ging het mis in dit soort situaties.
* Je bent bezig met iets vervelends in de toekomst. Je zal zien dat er iets tussenkomt.  Ik zak toch voor mijn examen.
* Je denkt in beperkingen. Als ik maar oud genoeg was. Dat kan ik niet.  Ik ben niet slim genoeg. Mannen mogen niet huilen.
* Je generaliseert, denkt zwart-wit. Het regent altijd tijdens mijn vakantie. Alle bazen zijn vervelend. Het gaat nooit goed. Het gaat altijd fout.

Herkenbaar? Ons brein is een machine  die voortdurend gedachten uitspuwt, de een na de ander. Als je dit soort gedachten gelooft,  als je negatieve gedachten met reëel gevaar verwart, veroorzaakt dit stress en wil je vechten of vluchten. Dat kan prima zijn in gevaarlijke of crisissituaties, maar dat is niet aan de orde. Vechten of vluchten zijn hier overdreven reacties en pakken meestal verkeerd uit.

Als je als een gek aan het werk gaat op je vrije dag (vechten) terwijl je moe bent put je jezelf uit.  Stoppen met je klus op werk (vluchten), eindigt er in dat je baas boos wordt omdat de klus niet is geklaard. Ruzie maken met je zoon (vechten) leidt mogelijk tot meer snoepen. Je raakt de stress niet kwijt, maar veroorzaakt door je reactie zelfs meer stress.

Ons brein kan een prachtig instrument zijn om problemen op te lossen. In dit soort situaties doet ons brein soms het tegenovergestelde, problemen creëren.

De kunst is dit soort stressvolle gedachten tijdig op te merken, ze te observeren, er niet mee aan de haal te gaan. Zie gedachten als wolken die voorbijdrijven en een tijdelijke schaduw werpen over de situatie.  Wees je ervan bewust dat je stress in je leven creëert die niet nodig is. Probeer nuchter en rustig naar de gedachten te kijken en voorkom dat je vecht of vlucht. De eerste stap naar rust is zien waar je jezelf onnodige stress bezorgt via je denken.

Mensen als Eckhart Tolle en Byron Katie hebben veel geschreven over de invloed van gedachten en hebben tips hoe je hier mee om kan gaan. Daarover later meer.

Groetjes,
Renée Merkestijn