Het redder-slachtofferpatroon is gebaseerd op geloof in ongelijkwaardigheid en geloof in en overwaardering van lijden en opoffering.
Redden is niet hetzelfde als helpen. Helpen gaat uit van de geestelijke
kracht van ieder mens, zelfs als het leven niet gemakkelijk is. De helper
gaat uit van de gelijkwaardigheid van ieder mens, ziet zichzelf als de gelijke van
de ander. De helper weet dat ieder mens nu eenmaal goede en slechte perioden kent en dat dit niets over iemands waarde zegt. De waarde van de mens is altijd dezelfde, of je nu gezond bent of ziek, jong bent of oud, wel of geen problemen hebt.
De redder daarentegen ziet het slachtoffer, vaak onbewust, als
geestelijk minderwaardig aan hemzelf en neemt ongemerkt het leven van die ander
over. De redder gelooft dat hij een
beter mens is als hij zichzelf opoffert. In wezen is dit opofferen ook een vorm van lijden, doet hem beter voelen dan anderen. Je ziet redders soms zelfs opbieden over hoeveel ze over hebben voor anderen.
Slachtoffer zijn is niet hetzelfde als nare dingen meemaken.
Ieder mens maakt ziektes mee en heeft allerlei problemen op te lossen. Het
slachtoffer denkt echter dat hij een beter mens is omdat hij zoveel meer lijdt dan anderen. Je
ziet soms hoe slachtoffers bijna opbieden over hun klachten. Hun lijden maakt
ze zo eigenlijk meerderwaardig.
In onze cultuur wordt lijden en opoffering bijna verheerlijkt.
Kijk mij eens lijden. Kijk mij eens opofferen. En daarmee wordt ongelijkwaardigheid tussen mensen benadrukt.
Lijden en opoffering zijn emotionele betekenissen die we aan feitelijke ervaringen meegeven. Je bent misschien ziek, dat is een feit. Je bent iemand aan
het helpen, ook een feit. Emotioneel willen we er soms meer van maken om ons beter of slechter te voelen dan anderen. Het is mogelijk om de werkelijkheid radicaal te accepteren, zonder hier een lijdensdrama van te maken of hier ongelijkwaardigheid aan te verbinden.
