Renée Merkestijn

Je ergeren aan mensen is een teken dat er iets gebeurt dat niet strookt met jouw behoefte. Een bepaald gedrag is voor jou niet prettig.

Vecht-vlucht-reacties
Onze 'normale' reactie is je te blijven ergeren, te klagen, mopperen, ruzie maken, eisen en ultimatums stellen (vechten) of juist weglopen, negeren, conflict vermijden, niets zeggen om de lieve vrede (vluchten). Deze vecht- en vluchtreacties (stressreacties) maken de situatie alleen maar erger.

De valkuil, zwart-wit denken
Een valkuil bij ergernis is, dat je een bepaald gedrag vervelend vindt, maar vervolgens de hele persoon fout verklaart.  Hij zet de vuilnisbak niet buiten, dus hij is een luie donder. Een andere valkuil is, dat je er een emotioneel verhaal bij maakt dat niet klopt. Hij zet de vuilniszak niet buiten, dus hij houdt niet van me.
Die valkuilen duiden op zwart-wit denken en kan slechts leiden tot zwart-wit oplossingen. Als hij een luilak is en niet van je houdt, kan je alleen nog scheiden, of je blijven ergeren. Dat biedt niet echt een opening.

Wat kan je dan wel doen?

1. Onderzoek welk gedrag jij als onprettig ervaart. Onderzoek hoe jij dit gedrag eventueel zwart-wit benoemt.  
Gedrag: Hij zet nooit de vuilnisbakken buiten. Jouw interpretatie: Hij is lui en houdt niet van me.  
Gedrag: Ze is altijd alleen aan het woord. Jouw interpretatie: Ze is een egoïste.

2. Onderzoek wat je onderliggende behoefte is. Welk gedrag zou jij fijn vinden en waarom?
Behoefte: Ik zou het fijn vinden als hij de vuilniszakken buitenzet. Dan kan ik tenminste wat rustiger de kinderen naar school helpen. Anders ga ik qua energie of aandacht over mijn grens heen. Ik ervaar het ook als een teken van waardering/samenzijn/liefde.
Behoefte: Ik zou het fijn vinden als ik ook wat van mijn ervaringen met jou kan delen, anders begin ik me eenzaam te voelen in dit contact. Ik ervaar samen delen als diepere vriendschap.

3. Spreek jouw behoefte ook uit in termen van gedrag en behoefte, zoals hierboven omschreven. Door het zo uit te spreken, vermijd je dat je die ander fout verklaart of er een verhaal van maakt.

4. Maak afspraken en praat over opties. Het kan dat de ander het gedrag niet kan of wilt veranderen, of slechts geleidelijk of gedeeltelijk. Je kan kijken of jouw behoefte op een andere manier kan worden vervuld, zonder de ander tekort te doen.
Optie: Ik zet de vuilnisbakken niet buiten,  want ’s morgens kom ik gewoon niet op gang. Maar ik maak de broodtrommeltjes van de kinderen de avond ervoor wel klaar om jou te ondersteunen.
Optie: Ik ben een prater en dacht altijd dat jij het gezellig vond. Ik zal er op letten en laten we samen een signaal afspreken als het weer gebeurt.

5. Controleer of jouw negatieve interpretatie wel klopte.
Was je partner echt lui? Hield hij echt niet van je? Was je vriendin echt een egoïste?  

Op deze manier kan je heel ergernissen bestrijden en contacten plezieriger maken voor zowel jezelf als de ander.