Renée Merkestijn

Wat gebeurt er als je zegt: ‘Ik ben iets te dik.’ De reacties kunnen variëren:

·        ‘Joh, dat valt mee. Maak je niet druk, je ziet er goed uit.’

·        ‘Wat vervelend voor je. Heb je dat dieet al geprobeerd?'

·       ‘Gatsie. Ik zit ook al zo met mijn lijn te tobben.’

·       ‘Eet je wel gezond? Dik zijn is hartstikke slecht.’

Waar reageren ze op? Niet op het feit dat je iets te dik bent,  maar op de emotionele lading van de uitspraak.  Dit kan zijn:

·       De werkelijke emotionele lading.
Via je intonatie of lichaamshouding laat je merken dat je moeite hebt met dik zijn en de ander voelt dit aan.
·       De veronderstelde emotionele lading.
‘Ik ben iets te dik’ wordt door de ander beluisterd als ‘Ik ben veel te dik en vind dat afschuwelijk.’ Dan vullen ze een negatieve emotie voor jou in, die er niet werkelijk is.
·       Hun eigen emotionele lading.
‘Ik ben iets te dik,’ wordt bij de ander ‘Dik zijn is fout, afschuwelijk en hoort niet!’ Dan hebben zij zelf moeite met dik zijn, jij niet.

Een ander voorbeeld:  ‘Het regent.’ Ook hier kunnen mensen op een paar manieren reageren:
·       De werkelijke emotionele lading.
Je intonatie en lichaams-houding suggereren dat je de regen vervelend vindt en dit klopt ook.
·       De veronderstelde emotionele lading.
De ander neemt aan dat jij regen vervelend vindt, al constateer je alleen een feit en vind je het niet erg.
·       Hun eigen emotionele lading.
Ze hebben een hekel aan regen, al heb jij er geen enkele moeite mee.

Hoe ontstaan misverstand en gekibbel? Dit ontstaat als:
·       De een het heeft over feiten, de ander over emoties.
·       Er een verschil in emotionele lading is.

Je kan naar aanleiding van zo’n opmerking samen doorpraten over feiten, of over emoties. Zolang je op een lijn zit is dat geen probleem, dan heb je een fijn gesprek.

·       Allebei praten over feiten = geen probleem.
Je kan een discussie houden over BMI (Body Mass Index) en nuchter constateren dat 70 kilogram bij jouw lengte inderdaad iets aan de zware kant is. Je kan het hebben over het weer van de laatste weken, in de vakantie, in Nederland. Je kan constateren dat het een fikse bui is of een natte zomer. Daar krijg je geen ruzie over.
·       Allebei in dezelfde emotie = geen probleem.
Je kan het allebei vreselijk vinden dat je gewicht afwijkt van BMI en samen eindeloos praten over gewichtsproblemen, diëten enz.  Je kan klagen over het slechte weer deze zomer, de verregende vakantie en hoe ellendig dat is. Jullie ervaren precies dezelfde emoties en ook dan krijg je geen gekibbel.

Maar o wee als de een over feiten praat en de ander over emoties, of als de emotionele lading van de gesprekspartners anders is en je dit niet in de gaten hebt. Dan ontstaan de misverstanden en het gekibbel.

·       Feit versus veronderstelde emotionele lading.
Jij constateert nuchter dat je iets te zwaar weegt, maar hebt daar geen probleem mee. De ander troost je dat het heus niet zo erg is en je je niet druk moet maken. Als je zegt dat je gewicht je niet kan schelen, word je niet geloofd.  Of je kijkt naar buiten en constateert nuchter dat het regent. De ander roept dat je niet zo moet mopperen over het slechte weer. Hoe voel je je, hoe reageer je?
·       Feit versus andermans emotionele lading.
Jij vindt je paar kilo extra prima. De ander zegt dat je hoognodig iets aan je gewicht moet doen en geeft je ongevraagd advies. Of je constateert nuchter dat het regent en de ander begint een klaagzang over het vreselijke weer in Nederland. Hoe voel je je, hoe reageer je?
·       Verschil in emotionele lading.
Jij vindt jezelf te zwaar, dit komt tot uiting in je intonatie, lichaamshouding. Je wilt van de ander horen dat het wel meevalt, maar die begint een verhandeling over risico’s van overgewicht. Of je vindt juist dat je hoognodig wat aan je gewicht moet doen en wilt de steun van de ander. Die vertelt je dat je niet druk moet maken over je gewicht en stelt voor uit eten te gaan. Hoe voel je je, hoe reageer je?

Als er misverstanden in gesprekken ontstaan, is het goed te kijken wat er gebeurt op het gebied van feiten en emoties. Misschien helpt dit blog je wat misverstanden nader te onderzoeken en ze samen op te lossen.