Renée Merkestijn

Inflatie is primair een monetair verschijnsel. Als je 100 broden hebt en 100 euro's, kost één brood 1 euro. Als je 100 euro extra in omloop brengt, maar het aantal broden hetzelfde houdt, kost een brood 2 euro. Niet omdat het brood schaars is geworden, maar omdat de verhouding geld-product is veranderd.

Geld dat in omloop is, wordt gecreëerd door banken door leningen uit te schrijven aan overheden en bedrijven en mensen. Alle geld in omloop is een schuld aan banken, te vergelijken met het gebruiken van een creditcard.

De Nederlandse overheid heeft momenteel een schuld van 358 miljard euro. Nog klein in vergelijking met de VS met 330 triljard dollar. Die overheidsschuld moet met rente aan de banken worden terugbetaald door de overheid, ofwel, door ons. Wij betalen de overheidsschuld af via onze arbeid, via onze productie.

Omdat de banken rente rekenen, moeten we elk jaar meer produceren en dus harder werken. Banken en overheid spraken af de inflatie op 2% te houden via manipulatie van rente op leningen, wat betekent dat we elk jaar 2% meer moeten produceren, elk jaar 2% meer moeten werken.

De centrale bank is het echter niet gelukt die inflatie op 2% te houden door rentes op leningen bij te stellen, wat hun taak is. Want als de rentes op leningen omhoog gaan, gaan overheden met hoge schulden failliet. Als ze lage rentes rekenen, zijn ze hun winst kwijt. Dus grepen ze niet of weinig in, met als gevolg stijgende inflatie.

De inflatie is nu officieel rond de 10%. Dus je moet elk jaar 10% meer produceren en 10% harder werken om dat bij te houden. In simpele termen, als je niet in staat bent elk jaar 10% meer brood te maken, dan gaat de prijs van brood omhoog. Dit komt omdat er dan meer geld is in verhouding tot producten. Prijsstijgingen zijn in wezen waardedalingen van het product geld, omdat er teveel geld in omloop is gebracht.

Het voordeel voor de overheid is, dat hun schuld minder problematisch wordt, want de waarde van de schuld daalt ook. Wij daarentegen betalen dagelijks meer voor onze boodschappen, betalen daarmee via een omweg belastingen. Zolang de banken en overheden niet bereid of in staat zijn de inflatie aan te pakken, blijven we indirect die hoge belasting betalen.

Het verhaal dat de inflatie het gevolg van de oorlog en van schaarste is, vermijdt het noemen van de hoofdreden van inflatie, al versterken ze het inflatieprobleem wel. Want vanwege stijgende inflatie moeten we meer produceren om onze creditcard schulden af te lossen. Maar door alle problemen kunnen we moeilijker produceren, waarmee het gat tussen de hoeveelheid geld en de hoeveelheid producten nog groter wordt. Plus de schaarste drijft de prijzen ook weer op.

Ofwel, we betalen via inflatie extra belasting voor overheden die hun creditcard overmatig gebruikten, vaak aangemoedigd door banken die hen wezen op de lage rentes en vertelden dat ze zonder problemen veel geld konden uitgeven. En wij zijn degenen die de klappen op moeten vangen.