Renée Merkestijn

Hoogsensitieve mensen vinden het soms lastig met kritiek om te gaan. Daar zijn een aantal oorzaken voor aan te wijzen.

HSPs zijn mensen die serieus in het leven staan, consciëntieus zijn, zich goed voorbereiden op zaken, hoge normen en waarden hebben. Dit heeft te maken met de eigenschap diepgaand verwerken, zoals Elaine Aron het formuleerde. Als iets niet goed is gegaan, onderzoeken ze meteen hoe dit mogelijk was, wat de gevolgen zijn en wat ze eraan kunnen doen. Ze gaan normaal gesproken meteen in rustig overleg met degene die kritiek uit. Als een HSP echter de neiging heeft tot perfectionisme, een van de valkuilen van diepgaand verwerken, dan kunnen ze zichzelf op de kop geven, zich schuldig voelen en defensief reageren.

Daarnaast zijn het mensen die sociale contacten erg belangrijk vinden, empatisch zijn, mede door hun emotionele intensiteit. Als er iets mis is gegaan, vinden ze dat vervelend voor de relatie en proberen het evenwicht te herstellen. Ze willen relaties goed houden en dat is een prima eigenschap. Het wordt een probleem als ze de neiging hebben zich teveel aan anderen te passen, een van de valkuilen van hun gevoeligheid.  Dan kunnen ze zich al schuldig voelen voordat ze onderzocht hebben of de kritiek juist is en zich klein of afgewezen voelen.

Een andere reden is dat HSP’s gevoelig zijn voor de manier waarop kritiek wordt gegeven.  Ze letten met hun zintuiglijke gevoeligheid sterk op de intonatie van de stem, de gelaatsuitdrukkingen en de lichaamstaal.  Daarnaast pikken ze de emoties van anderen op. Als iemand hen vanuit irritatie aanspreekt, merken ze de irritatie direct op. Zelfs als iemand deze probeert te verbergen. Ze lezen de emoties van anderen en reageren niet alleen op de kritiek zelf, maar tevens op andermans emotie.  

Door hun diepgaande manier van verwerken hebben de tijd nodig om kritiek rustig te overwegen. Ze onderzoeken werkelijk alles, het verleden, de toekomst, de praktische gevolgen, de emotionele gevolgen, de verschillende opties.  Het kost hun daarom wat meer tijd om te reageren. Als ze onder druk worden gezet om snel te antwoorden, of als de ander sterk geïrriteerd is, kunnen ze door de situatie gestrest en overprikkeld raken.  De overprikkeling maakt het weer moeilijk om hun evenwicht te bewaren, dus goed met de situatie en de kritiek om te gaan. Dan is even wat rust en afstand aangewezen.

Voor HSP’s is het belangrijk de valkuilen van hun mooie eigenschappen om overprikkeling te vermijden. Dit zorgt dat ze  en kritiek met meer rust zelfvertrouwen tegemoet kunnen treden.

Dit artikel verscheen eerder op de website van hoger besef. Renée Merkestijn is HSP life coach en chakrahealer. Ze heeft een praktijk in Eext, Drenthe, waar zij mensen begeleid via healing, coaching, cursussen en retraites.  Ze leert je omgaan met hooggevoeligheid en stress, te leven vanuit kracht en inspiratie. Zie www.reneemerkestijn.com.  Daarnaast is zij paragnoste en kaartlezeres, hiervoor kan je de website www.lenormandkaarten.com bezoeken.  Zij is daarnaast docente bij de schriftelijke onderwijsinstellingen NHBO en CVA en geeft cursussen op het gebied van hooggevoeligheid, kaartlezen, levensverhalen schrijven en happiness coaching.