Renée Merkestijn

In de Westerse wereld is gezondheidszorg in wezen ziekenzorg geworden. Als je de fysieke en psychische vitaliteit op een lijn uitzet van gezond naar ziek, houdt de zorg zich bijna alleen bezig met het gebiedje ziek. Als je daar eenmaal bent aanbeland, is het goed mis en moet er naar medicijnen en operatiemessen worden gegrepen. Die ingrepen horen in dat allerlaatste gebied thuis, wat betekent dat er in het hele gebied daarvoor van alles mis is gegaan.

Gezonde mensen gaan niet naar een huisarts met vragen hoe gezond te blijven. Ik denk dat de huisarts raar zou kijken als dat gebeurde, want hij zit er vooral voor de zieken en geeft dan medicijnen. Of hij verwijst je bij ziekte door naar mensen die ook weer vooral op ziekenzorg zijn gericht, diëtisten, medisch specialisten, psychologen. Pas in dat allerlaatste stadium krijgen we adviezen en begeleiding, die we waarschijnlijk eerder hadden moeten hebben.

De huidige productie- en consumptiemaatschappij bevat eindeloze hoeveelheden ziekmakers. De productie van spullen die we niet eens werkelijk nodig hebben, vergiftigt de aarde en daarmee ons lichaam en onze geest. Niet voor niets ontstaan er zoveel nare ziekten door de blootstelling aan gif zoals kanker. De stress van het systeem veroorzaakt vele stressgerelateerde ziekten zoals hartfalen. Ook leidt dit tot overmatige consumptie die ook weer tot ziekte leidt.

Ook al is het slecht voor onze gezondheid, we blijven meedoen. We hebben zelfs geleerd onze gezondheid te ondermijnen door de eerste waarschuwende signalen te negeren.  Druk, druk, druk, dan hoofdpijn? We nemen liever een aspirientje, dan dat we iets aan de drukte doen. ’s Avonds moe door alle werkstress? We zetten liever de tv aan, dan de oorzaak van stress weg te nemen. Te duf na je werk? We doen liever een computerspelletje dan lekker buiten te wandelen. Door de drukte te lang gewacht met eten? We nemen liever een pizza dan een gezonde maaltijd te koken. We gaan vaak pas aan onze gezondheid denken, als we ziek worden.

Er is als gevolg van toenemende ziektes een hele commerciële wereld opgetuigd die de gezondheidszorg voor zijn rekening probeert te nemen, zelfhulpboeken, dieetboeken, coaches, sportscholen, en wat al niet meer. Hoewel dit prima is, vind ik het bijzonder dat er maatschappelijk gezien niets wordt gedaan tegen de ziekmakers en dat ook de reguliere ‘gezondheidszorg’  zich slechts met ziekte bemoeit. Hooguit is er wat aandacht voor preventie vanuit de ziektekostenverzekering.

In wezen is de echte ziekte van onze tijd de ratrace, wat tot onze ongezonde manier van leven leidt. Als we werkelijk gezond willen zijn, zal de maatschappij op een andere leest moeten worden geschoeid. We zullen gezonder en meer ontspannen moeten leven. Onze ware behoeften leren vervullen in plaats van behoeften die door commercie worden aangepraat.

Productie en consumptie dienen alleen ten dienste van de mens te worden, niet meer ten koste van de mens gaan. Zolang die totale maatschappelijke ommezwaai er nog niet is, dient de reguliere ziekenzorg eerst gezondheidszorg te worden.

Dat we niet meer verder kunnen op de oude manier, begint duidelijk te worden. Nu is het tijd daar wat aan te doen. Dat kan alleen 'bottom up'. Wij moeten die veranderingen zelf in gang zetten. Stel vragen aan jezelf en anderen. Wat is gezondheid eigenlijk voor mij? Hoe kunnen we gezonder leven? Wat hebben we echt nodig?