Renée Merkestijn

Het is een angstige tijd met dit Coronavirus. Vooral een tijd waarin we ons machteloos kunnen voelen. De meeste mensen weten weinig van virussen en pandemieën en hopen dat de politieke leiders de juiste keuzes maken. Alleen weten die politieke leiders evenmin veel van virussen en pandemieën en verlaten zich op een kleine groep van virologen/wetenschappers. Die hebben echter te maken met een nieuw virus waar ook zij weinig van afweten, plus worden geconfronteerd met een pandemie van ongekende orde, waar ze nooit eerder mee te maken hebben gehad. Het is in deze tijd een beetje ‘de lamme leidt de blinde’.

We worden geconfronteerd met zowel ons ‘niet weten’ als met onze machteloosheid.  Dit gaat echter veel dieper dan alleen het dealen met Corona. We beginnen ons te realiseren hoe klein we zijn ten opzichte van de natuur. We beheersen de natuur niet, zoals we lang dachten, maar maken daar slechts deel van uit. We zijn aan ons lichaam gebonden en ons lijf is kwetsbaar. Het is uiteindelijk ‘de natuur’ die bepaalt hoe we leven en óf we leven. We worden door deze Coronacrisis opeens geconfronteerd met onze kleinheid en onze sterfelijkheid.

Dit is voor veel mensen gek genoeg een geheel nieuwe ervaring. We zijn de laatste decennia bijna vergeten dat we deel uitmaken van de natuur of ontkennen het. We zijn gaan geloven dat we onafhankelijk zijn en denken boven de natuur te staan. We dachten haar zelfs te kunnen beheersen, machtig te zijn. Maar de enige macht die we uitoefenden was haar te onderwerpen en vernietigen. Wat geen macht is maar slechts een poging tot controle, om het gevoel van onmacht en het besef van sterfelijkheid voor onszelf te maskeren.

Het leven vraagt immer om verder te gaan, keuzes te maken. Ook als we het niet weten, ons machteloos voelen, beseffen dat we als mens klein en sterfelijk zijn. Ons oude zelfbeeld wordt door Corona compleet ondersteboven gegooid. Alles wat we dachten te weten, te hebben en te zijn, raken we kwijt. Dit verlies van controle brengt een rouwproces op gang. Je kunt het vergelijken met iemand die weet dat hij zal overlijden, weet dat er niets tegen is te doen, behalve als er een wonder plaatsvindt en er tijdig een medicijn wordt uitgevonden. Daar staan we nu ongeveer. Onze machteloosheid verwijst naar onze sterfelijkheid en ieder mens zal deze vroeg of laat onder ogen moeten gaan zien.

Dus hoe ga je met deze ervaringen om? Het belangrijkste is je machteloosheid en sterfelijkheid te accepteren en misschien zelfs te omhelzen, ze te integreren in je levensbesef. Vergelijk het leven met het krijgen van een schitterende bos bloemen. Je hebt hun schoonheid niet aan jezelf te danken, maar aan de natuur. Je weet dat ze zullen verwelken, hoe goed je ze ook verzorgt, dat is ook de natuur. Maar je zal er toch en misschien juist daarom van genieten en er dankbaar voor zijn. Ga met je leven zoals je met een schitterende bos bloemen omgaat, leer ervan te genieten en dankbaar te zijn.  

Deze crisis kan de waardering van dit tijdelijke bestaan in jou verdiepen, mits je niet probeert deze inzichten te ontvluchten of ertegen te vechten. Want dit was onze collectieve stressreactie, vechten tegen en vluchten van onze natuur, onze sterfelijke natuur. Door acceptatie van de ware aard van ons bestaan, kan er in onszelf persoonlijk, maar ook maatschappelijk, een diepgevoelde rust, zorgzaamheid, plezier en dankbaarheid ontstaan.